Nhờ có ChatGPT nên bây giờ các em cái gì cũng biết mặc dù quên hơi nhanh. Vậy, sự xuất hiện của ChatGPT và các công cụ AI khác liệu có phải là mối đe dọa hay cơ hội cho các giảng viên?
Đối với các câu hỏi thông thường, hoặc các bài tiểu luận, giờ đây các sinh viên hoàn toàn có thể hoàn thành nó chỉ trong vài phút nhờ ứng dụng ChatGPT và các AI khác. Chat GPT có thể trả lời hầu hết các câu hỏi của người dùng với đa dạng chủ đề khác nhau, bao gồm kiến thức từ chuyên ngành cho đến kiến thức chung về địa lý, lịch sử, kinh tế, chính trị, văn hóa và nhiều hơn thế nữa. Bên cạnh đó, chất lượng các câu trả lời ngày càng được nâng cao. Đây liệu có phải là một thách thức cho các giảng viên vì cách giảng dạy, đánh giá truyền thống như trước đây dự kiến không còn mang lại nhiều giá trị cho sinh viên.
Do đó, trong thời đại phát triển mạnh mẽ của các ứng dụng AI như ChatGPT, giảng viên đại học cần điều chỉnh phương pháp giảng dạy để tạo ra giá trị học tập mới cho sinh viên, đồng thời đảm bảo rằng họ phát triển các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề mà công nghệ không thể thay thế hoàn toàn. Dưới đây là một số đề xuất về cách giảng viên có thể thay đổi phương pháp giảng dạy:
1 - Tập trung vào tư duy phản biện và phân tích sâu
- Giảng dạy cách tiếp cận vấn đề: Thay vì chỉ yêu cầu sinh viên trả lời câu hỏi hoặc làm bài tập, giảng viên có thể tập trung vào cách sinh viên phân tích vấn đề, sử dụng các phương pháp tư duy phản biện để đánh giá dữ liệu và thông tin. Sinh viên cần được khuyến khích suy nghĩ về tính xác thực, độ tin cậy của thông tin AI cung cấp và làm thế nào để sử dụng nó một cách hiệu quả.
- Đưa ra các tình huống phức tạp: Thay vì các câu hỏi cơ bản, giảng viên có thể đưa ra các tình huống phức tạp hoặc các câu hỏi mở đòi hỏi sinh viên phải tìm ra giải pháp hoặc lập luận sâu sắc. Điều này giúp phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và ra quyết định dựa trên nhiều yếu tố.
2 - Khuyến khích sáng tạo và đổi mới
- Tạo ra những thử thách sáng tạo: AI có thể giúp sinh viên tìm kiếm thông tin nhanh chóng, nhưng nó không thể thay thế khả năng sáng tạo của con người. Giảng viên có thể khuyến khích sinh viên tạo ra các ý tưởng mới, lập các dự án sáng tạo hoặc đề xuất giải pháp cải tiến cho các vấn đề hiện tại. Điều này đòi hỏi sinh viên phải vận dụng trí tưởng tượng và tư duy độc lập.
- Sử dụng AI như công cụ hỗ trợ, không phải là nguồn đáp án: Giảng viên có thể dạy sinh viên cách tận dụng AI để hỗ trợ trong quá trình nghiên cứu hoặc tìm hiểu kiến thức, nhưng vẫn phải nhấn mạnh rằng AI chỉ là công cụ bổ trợ, không phải là nguồn cung cấp giải pháp hoàn chỉnh.
3 - Tăng cường học tập dựa trên dự án và thực hành
- Áp dụng mô hình học tập dựa trên dự án (Project-based Learning - PBL): Thay vì tập trung vào việc hoàn thành các bài tập hoặc tiểu luận truyền thống, giảng viên có thể yêu cầu sinh viên làm việc theo nhóm để thực hiện các dự án liên quan đến chuyên ngành hoặc lĩnh vực học tập. Điều này giúp sinh viên phát triển kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp, và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tế.
- Thực hành nghiên cứu thực tiễn: Sinh viên có thể tham gia vào các nghiên cứu thực tiễn, từ việc thu thập dữ liệu thực tế, phân tích, đến đưa ra giải pháp, thay vì chỉ dựa trên thông tin do AI cung cấp. Giảng viên có thể yêu cầu sinh viên so sánh giữa dữ liệu thực tế và kết quả do AI đưa ra để thấy được sự khác biệt và các hạn chế của công nghệ.
4 - Giảng dạy về đạo đức và trách nhiệm trong việc sử dụng AI
- Nâng cao nhận thức về đạo đức công nghệ: Giảng viên cần giảng dạy về các vấn đề đạo đức và trách nhiệm khi sử dụng AI trong học tập và công việc. Sinh viên cần hiểu rằng việc sử dụng AI để hoàn thành bài tập hoặc nghiên cứu cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn về đạo đức học thuật, không nên chỉ sao chép thông tin từ AI mà không có sự kiểm chứng hoặc tư duy cá nhân.
- Phân tích tác động của AI đến nghề nghiệp: Sinh viên nên được giảng dạy về tác động của AI đối với ngành nghề và công việc trong tương lai. Việc hiểu rõ sự thay đổi này sẽ giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho những thách thức và cơ hội mà AI mang lại.
5 - Tăng cường đánh giá dựa trên quá trình học tập
- Chuyển từ đánh giá kết quả sang đánh giá quá trình: Thay vì chỉ đánh giá dựa trên bài kiểm tra hoặc tiểu luận cuối kỳ, giảng viên có thể theo dõi và đánh giá quá trình học tập của sinh viên. Việc này có thể bao gồm đánh giá sự tiến bộ, nỗ lực và cách sinh viên áp dụng kiến thức vào thực tế, từ đó giúp đảm bảo rằng sinh viên không dựa quá nhiều vào AI mà bỏ qua quá trình học hỏi cá nhân.
- Đánh giá kỹ năng mềm: Giảng viên cũng nên đánh giá các kỹ năng mềm như khả năng làm việc nhóm, thuyết trình, tư duy chiến lược và ra quyết định. Đây là những kỹ năng mà AI không thể thay thế, nhưng rất cần thiết trong môi trường làm việc hiện đại.
6 - Sử dụng AI như một công cụ giảng dạy bổ trợ
- AI như một trợ lý giảng dạy: Giảng viên có thể tích hợp AI vào các bài giảng, ví dụ như sử dụng ChatGPT để hỗ trợ trả lời các câu hỏi nhỏ, giải thích thuật ngữ, hoặc cung cấp thêm tài liệu tham khảo cho sinh viên. Điều này giúp tiết kiệm thời gian cho giảng viên và tạo ra trải nghiệm học tập đa dạng hơn cho sinh viên.
- Khuyến khích sinh viên tự học thông qua AI: Thay vì coi AI là đối thủ, giảng viên có thể khuyến khích sinh viên sử dụng AI để tự học, giải đáp thắc mắc ngoài giờ học. Điều này giúp sinh viên rèn luyện khả năng tự học và phát triển kiến thức đa dạng từ nhiều nguồn khác nhau.
Như vậy, sự xuất hiện của ChatGPT và các công cụ AI khác không phải là mối đe dọa mà là một cơ hội để thay đổi phương pháp giảng dạy theo hướng hiện đại hơn. Giảng viên cần tận dụng AI như một công cụ bổ trợ, đồng thời tạo ra những thử thách học tập mà AI không thể thay thế, giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện, sáng tạo, và kỹ năng ứng dụng thực tế.
Ý kiến bạn đọc